Mariska Beijer, de 31-jarige rolstoelbasketbalster die ook wel The Beast wordt genoemd, heeft meerdere Europese kampioenschappen gewonnen, alsmede een wereldkampioenschap en een kampioenschap op de Paralympics in 2021. Sinds 2018 is ze officieel de beste rolstoelbasketbalster van de wereld. Na haar college avontuur in Amerika waarbij ze succesvol haar BBA Marketing heeft behaald en 2 maal college kampioen en MVP is geworden, is ze parttime gestart als marketeer bij Stichting BEN, waarbij ze zich inzet voor de beeldvorming van rolstoelbasketbal in de maatschappij.  Tegenwoordig speelt Mariska in de Duitse 1 Bundesliga bij Hannover United. Foto: Bram Berkien

The place to be

De beste van de wereld. Een prachtige prestatie van een fantastische topsporter, waar het allemaal 20 jaar geleden begonnen is. “Ik ben in 2001 begonnen met rolstoelbasketbal, en heb in 2002 mijn eerste competitiewedstrijd gespeeld bij JBC/Noorderhaven,” herinnert Mariska zich. “Ik ben in de sport gerold doordat ik eerst op badminton zat, waar ik niet helemaal mijn ei kwijt kon. Een teamgenoot van mij speelde ook basketbal, en hij vertelde over JBC. Ik was verknocht aan de sport, aan het geluid van de bal die stuitert tot de frames die tegen elkaar botsten. Dit was the place to be!”

Mariska draagt rugnummer 15 namens het Nederlands team. Eén van haar inspiraties droeg ook nummer 15. “Toen ik aan begon te sluiten bij het Nederlands team was Elsbeth van Oostrom er ook. Zij speelde destijds met nummer 15, mijn huidige rugnummer bij het Nederlands team. Zij was heel sterk, en kon echt van alles. Ik wilde als ik later groot werd ook zo worden. Toen zij stopte mocht ik een nummer kiezen, en nummer 15 werd een optie aangezien Elsbeth stopte. Zodoende wilde ik dit nummer met trots dragen, zoals Elsbeth dat deed namens het Nederlands team.

Ook de Canadese speelster Janet McLachlan is een geweldige speelster. Ik heb veel wedstrijden van haar gekeken, en heb aspecten van haar spel eigen gemaakt.”

Ze wordt ook wel The Beast genoemd. Met zoveel kracht en talent is die naam ook absoluut terecht! “Als 16-jarige kwam ik in het A-team terecht. Ik moest qua breedte nog groeien, maar mijn geluk is dat al mijn lengte zich in mijn bovenlijf bevindt. Dat maakte dat ik qua proportie goed gegroeid ben als center. Uiteindelijk word je zo gevormd, en dat geeft het team ook enorm veel kracht en vermogen om mee te kunnen groeien!”

De groei richting topsporter

Hoe is het om als topsporter beter te worden? Mariska weet dat het een heel traject is. “Vroeger had ik weinig zelfvertrouwen, vanwege gepest worden op school en weinig zelfacceptatie. Door de sport en het contact met mijn teamgenoten heb ik langzaam steeds meer zelfvertrouwen gekregen.
Toen ik begon was ik de allerjongste, met zelfs een 67-jarige in het team. Hoe het team mij heeft begeleid was fantastisch, met alle faciliteiten die nodig zijn om te groeien in de sport. We hadden vier teams, en ik kon steeds groeien in de hogere divisies. Als middelbare scholier speel je dan zowaar Eredivisie. Helaas stopte JBC/nh met Eredivise in 2008, toen belandden we met driekwart van het team bij Landsmeer. Ik speelde in het tweede team en viel ook in bij het eerste team. Een dag kon bestaan uit een wedstrijd met het tweede team om 12:00 uur, en om 15:00 uur een wedstrijd met het eerste team. Ik heb enorm veel stappen gemaakt, wat heeft geleid tot een uitnodiging om in 2010 intern te gaan in Sportcentrum Papendal, en van daaruit dat ik in 2012 een basisplaats heb gekregen tijdens de Paralympics in Londen. Dat soort sprongen maken is geweldig!

In 2008 heb ik de selectie niet gehaald, toen zat ik in het laatste jaar van de HAVO. In een interview in de schoolkrant zei ik volmondig dat ik in 2012 in Londen erbij zou zijn. Dat ik ook nog eens een basisplaats had bemachtigd in het Nederlands team en een bronzen medaille zou behalen was helemaal het toppunt op dat moment. In de voorbereiding ben ik gescout door een universiteit in Amerika. Aan Irene Sloof werd gevraagd of de scout mij mocht benaderen. Dat leek mij zo geweldig! Met diverse universiteiten ben ik in contact gekomen, en uiteindelijk ben ik naar de University of Wisconsin–Whitewater gegaan. Je trainde enorm vroeg, om 6:00, maar in Wisconsin sneeuwde het veel en doordat de sneeuwschuivers vaak later begonnen met schuiven was het soms ploeteren door de sneeuw om op tijd te komen voor de training. Mooi avontuur met goede herinneringen, nog steeds heb ik contact met teamgenoten, studiegenoten en professoren. Uiteindelijk heb ik cum laude mijn diploma behaald.”

Mariska ging naar dus naar Amerika. Toch kon ze al eerder kiezen voor een carrière in Europa. “Spelen in Duitsland zat er toen al in, maar ik wilde een diploma halen. In Amerika ben ik zo enorm gegroeid als persoon, mijn kern van geluk heb ik daar ontdekt.”

Medailles in overvloed

Het Nederlands rolstoelbasketbalteam heeft een bijzonder succesvolle periode afgelegd. Na enorm veel werk en trainen wordt er geoogst.

Kampioen in 2013: Frankfurt

De dames stonden in 2013 tijdens het EK in Frankfurt in de finale tegen Duitsland. Tot in de laatste minuut was het enorm spannend. “Wij hadden vijf teamfouten, en toen Duitsland het balbezit had, maakte Annika Zeyen van Duitsland in de laatste seconde een doordringende fout op Jitske,” vertelt Mariska. “Dus wij waren al aan het vieren dat we op dat moment twee punten voor stonden en nog het balbezit zouden krijgen. Wat gebeurde er daadwerkelijk; de scheidsrechter geeft die fout aan Jitske. Dus zij was helemaal over de zeik, want er ging bij Duitsland een sterke schutter naar de vrije worp lijn die deze fout niet eens had gekregen. Hoe dat heeft kunnen gebeuren weten we nog steeds niet, maar zij miste haar eerste vrije worp en benutte de tweede. Wij hadden de balbezit, en zij hadden geen tijd om een fout te maken. Dat was een zenuwslopend moment! Voor het eerst in jaren een Europese titel winnen is heel magisch!”

Kampioen in 2017: Tenerife

Eerder in 2015 hadden de Orange Lions nog verloren van Duitsland tijdens de WK finale. “We speelden die wedstrijd echt tegen onszelf, op een ongelukkig moment,” vertelt Mariska. In 2017 was het wel raak, en op Tenerife in de groepsfase wonnen ze de eerste vier wedstrijden met een groot verschil. “Duitsland zat ook in onze poule, en ik weet nog dat we in de poulefase van 2015 ook tegen Duitsland moesten spelen. Toen wonnen wij met twintig punten verschil, maar verloren dus helaas de finale tegen Duitsland. Nu was het precies andersom. We verloren de vijfde wedstrijd in de poulefase van Duitsland, en iedereen die in 2015 er ook bij was had gememoreerd dat de finale tegen Duitsland nu voor ons zou zijn! Na winst in de halve finale tegen Groot-Brittannië wonnen we de finale met 42-31 van Duitsland. Dat betekende een mooie gouden medaille voor ons, en er zouden er nog meer volgen!”

Kampioen in 2018: Hamburg

Een mooi vervolg op de gouden medaille op Tenerife zou een jaar later plaatsvinden in Hamburg. Mariska gaat in op het wereldkampioenschap. “We gingen er niet persé heen om het WK te winnen. Wij trainden om goud te halen in Tokyo, in 2020. Er waren in 2018 ook wat meiden gestopt, en we wilden iedereen de ervaring geven voor in 2020. Ik was er enorm klaar voor, laten we ervoor gaan! Onze voorbereiding was fantastisch, als team waren wij enorm naar elkaar toe gegroeid, wisten precies wat de ander zou doen, dit bleek cruciaal. Uiteindelijk win je dan toch elke wedstrijd, en kwamen we in de finale te staan tegen Groot-Brittannië. Nog nooit had ik trouwens zo’n hoog schotpercentage (misste 1 schot in de finale), Het kon niet op! Ilse was op dreef, net als Bo en Jitske, en Cher en Carina wisselden elkaar af. Samen met de jeugd ging alles heel goed! De finale was een fantastische wedstrijd. Alles lukte, op een fantastische wijze!”. Uiteindelijk werd ik na het toernooi verkozen tot MVP, met een gemiddelde score van 27 punten per wedstrijd. Jitske Visser kwam met mij in het Allstar team.

Kampioen in 2019: Rotterdam

Hoe is het om een kampioenschap voor eigen land te spelen?! Deze mogelijkheid deed zich voor na het winnen van het EK 2017 en het WK 2018. “Het mooiste aan dat EK was dat het in Nederland was. Sommigen hadden rolstoelbasketbal voor het eerst gezien. Zelfs vrienden van mijn ouders zijn komen kijken. Geweldig was het dat iedereen bij de finalewedstrijd kon zijn! Dat soort momenten samen delen is heel mooi! We moesten echt in het toernooi groeien, want Europa is het sterkste rolstoelbasketbal continent, dus alles moet uit de kast worden gehaald om te presteren. Het mooiste hadden wij voor het laatst bewaard; tijdens de finale hebben we met alle speelsters gespeeld. Een unicum voor een finale! Tegen Groot-Brittannië, onze mede-finalist van het WK in 2018, speelden we als team zo sterk dat zij er niet aan te pas kwamen. Een Europese titel in eigen land behalen is een van de mooiste prestaties. Drie kampioenschappen oprij konden we dus zeggen, en op dat moment was het gaan voor die vierde: goud halen op de Paralympics in Tokyo!”

Drie kampioenschappen gehad, klaar voor goud op de Paralympics?

Eén jaar uitgesteld vanwege de COVID pandemie, dit jaar is goed benut door de Orange Lions. De meiden hebben 2 maanden in lockdown getraind met vele kracht- en conditietrainingen. Fitter dan ooit kwamen ze uit lockdown. Ook is het extra jaar gebruikt voor verscherping van tactieken, aanvallen en individuele skills.

In Rio de Janeiro was het doel dat we voor goud wilden gaan. Uiteindelijk strandden de Orange Lions in de halve finale tegen Duitsland. Eerder in Londen behaalden ze brons, ook na een verloren halve finale tegen Duitsland. “En welke tegenstander wachtte ons op in de halve finale in Tokyo?” gaat Mariska verder. “Precies, Duitsland! Ik had persoonlijk enorm veel vertrouwen dat we konden winnen, aangezien we tijdens de laatste kampioenschappen en in de voorbereiding van Duitsland hadden gewonnen. Als team zijn wij heel goed, en daar kom je het verst mee. Nu alleen nog waarmaken dat we zouden winnen. De warming up voelde al heel goed, en niemand kon mij afstoppen. Dat was hoe ik de wedstrijd in ging. Hierdoor wist ik dus ook dat wij echt scherp en goed moesten zijn om de winst te kunnen pakken. Voor een aantal meiden was het natuurlijk voor de derde keer spelen tegen Duitsland in de halve finale, voor sommige de eerste keer, dat maakte het nog extra spannend. Maar hey, iets met drie keer scheepsrecht? Een 6-19 tussensprint in het laatste kwart was voldoende om de finale te bereiken met een 42-52 overwinning. Voor het eerst sinds de Spelen van 1996 in Atlanta bereikten we de finale van de Paralympics!”

De finale van de Paralympics

Het was tijd voor het echte werk: de finale van de Paralympics, met China als tegenstander. Uitgerekend zij wisten eerder te winnen van de Orange Lions. China heeft een systeem om na lange aanvallen op het laatste moment te schieten, om zo de tijd te laten verstrijken. Nu was het de vraag of deze schoten ook zouden vallen tijdens zo’n finalewedstrijd. Laten we wel wezen; op dit moment hebben de Orange Lions veel meer ervaring in het spelen van finalewedstrijden.
De verdediging bij de Orange Lions stond als een huis, waardoor China vaak de bal verloor doordat zij bij het opzetten van een aanval niet binnen acht seconden over hun eigen verdedigingshelft kwamen. Echter, de Orange Lions scoorden zelf ook niet veel waardoor China nog voor stond. Dat veranderde in het tweede kwart, waarbij een 7-0 run voor de Lions de stand bij rust in hun voordeel was: 21-14. Geleid door scores van diverse speelsters gingen de Orange Lions verder met de tweede helft. Het verschil werd al snel gemaakt, en het zou er toch echt van komen: goud op de Paralympics! China werd met 50-31 verslagen, en een hele grote droom voor het Nederlands rolstoelbasketbalteam kwam uit! “Het voelt nog steeds onwerkelijk. Voor deze medaille hebben we negen jaar hard gewerkt, na die bronzen medaille in London dus. Dat we dit met het team hebben gehaald is echt zo gaaf! Elke keer als ik de gouden medaille zie, ben ik onmenselijk trots. Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor mijn vrienden en familie. Zij hebben zoveel voor mij gedaan, en we hebben elkaar zo vaak moeten missen. Deze plak is zeker ook voor mijn dierbaren!”

What’s next? De Orange Lions weten hoe het is om Europees kampioen te worden, wereldkampioen te worden en om paralympisch kampioen te worden. Wat wordt de volgende doelstelling? “Alles nog een keer overdoen lijkt mij een heel mooi doel,” lacht Mariska. “ook vind ik het belangrijk om jonge basketballers op te leiden tot topsporters, zodat de aanvoer naar de nationale teams een constante blijft.”