Sinds september 2020 is de 31-jarige cabaretier Lisa Loeb begonnen met haar eerste solovoorstelling genaamd Extase. Extase is, zoals Lisa omschrijft, een ‘hypermuzikaal cabaretspektakel’, waarin de moed om je angsten te overwinnen centraal staat. Voorheen vormde Lisa samen met Janneke Rinzema het technocabaretduo Matroesjka. Het duo won de publieksprijs op het Amsterdams Kleinkunst Festival, hebben verder twee avondvullende voorstellingen gemaakt, werden ze genomineerd voor de Annie MG Schmidtprijs en stonden op festivals als Lowlands en Zwarte Cross. Beiden hebben heel wat jaren geschitterd op het podium, en momenteel doet Lisa dit met haar eerste solovoorstelling Extase. Over deze voorstelling is meer informatie terug te vinden op haar website: www.lisaloeb.nl

Op jonge leeftijd al grote ambities

Lisa wist al snel wat ze wilde worden. Ze ging intensiever te werk om haar doel te verwezenlijken, wat inmiddels al een tijdje resultaat oplevert. “Ik riep al op mijn vierde dat ik cabaretier wilde worden,” aldus Lisa. “Ik dwong mijn ouders elke dag naar mijn zelfgeschreven toneelstukjes te kijken. Soms waren het hele musicals, inclusief liedjes met hoge uithalen. Toen ik oud genoeg was, ging ik op zangles, pianoles en toneelles. Na het Vossius Gymnasium heb ik eerst jazz-zang aan het Conservatorium van Amsterdam gestudeerd, maar daarnaast ben ik altijd toneellessen blijven volgen.”

De combinatie toneelles en zangles levert voor Lisa vandaag de dag enorm veel voordelen op binnen theater, iets wat zeker is terug te zien op het podium. “Na het conservatorium heb ik nog 2,5 jaar op de Toneelschool gezeten in de master Theaterzang. Dat was geweldig! Ik was de enige leerling in mijn jaar en mocht zelf alle lessen kiezen die ik aan de toneelschool wilde volgen. Omdat ik die twee verschillende opleidingen heb gevolgd, zang en theater, zijn mijn voorstellingen ook altijd een mix van muziek en cabaret. Ik wil niet kiezen!”

Diverse inspiratiebronnen

Voor iedereen die zijn of haar doelen nastreeft is het heel normaal dat zij één of meerdere inspiratiebonnen hebben. Lisa heeft uiteraard ook diverse inspiratiebronnen gehad in het verleden. “In mijn jeugd was ik helemaal weg van cabaretiers als Brigitte Kaandorp en Herman Finkers, maar ook musical sterren zoals Joke de Kruijf. In mijn tienerjaren werd ik groot fan van Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten, Plien en Bianca en Koefnoen (en Buffy the Vampire Slayer maar die deed weinig met cabaret). Maar mijn allergrootste voorbeeld is Wende Snijders. Hoe zij op het podium staat én de liedjes die zij schrijft, daar ben ik echt helemaal fan van! En natuurlijk van Beyoncé. Ik heb een heel uiteenlopende smaak en raak voor mijn cabaretvoorstellingen geïnspireerd door allerlei soorten kunst, dus niet alleen cabaret.”

Lisa Loeb: van alle markten thuis

Zoals hierboven is beschreven weten we dat Lisa een immens grote passie heeft. Als cabaretier schittert ze door het hele land. Daarom is het ook leuk om te weten wat Lisa zoal buiten het theater doet, en dat is nogal wat. “Naast het spelen van mijn cabaretvoorstelling ben ik ook componist en columnist. Als actrice heb ik onder andere gespeeld op Oerol en in de film Mannenharten 2. Verder ben ik niet echt iemand van de hobby’s. Ik bedoel als ik ergens een passie voor heb, dan probeer ik er in mijn werk ook iets mee te doen. Voor Extase ben ik voor het eerst ook zelf muziek gaan produceren, want hiervoor componeerde ik alleen, en daar wil de komende tijd meer over leren.

In mijn vrije tijd houd ik van sporten (dat had mijn gymleraar vroeger nooit verwacht), uit eten gaan, en naar musea en het theater gaan. Ik ben ook een ‘politieke junkie’, volg het nieuws op de voet en ik heb een voorliefde voor social media en mijn Playstation 4. En niet te vergeten, ik ben een enorme Disney fan, vooral van de Disney pretparken.”

Het schrijven van columns

Naast het optreden op het podium is Lisa ook geregeld bezig op papier. Ze kan op verschillende manieren inspiratie opdoen voor het schrijven van columns. “Het maken en spelen van een theatervoorstelling is een proces van minimaal anderhalf jaar. Mijn voorstellingen zijn altijd wel actueel, alleen is het niet echt op de waan van de dag. Het is meer ‘de waan van de tijd’. Echter, soms voel ik een enorme behoefte om te reageren op iets dat direct in het nieuws is. Daar is een column ideaal voor. Daarnaast vind ik het ook leuk om met verschillende media te werken. Ik speel mijn cabaretshow, maar daarnaast maak ik ook een cd, schrijf ik columns en ben ik op YouTube te vinden met video’s. Juist die verscheidenheid van mogelijkheden houdt mijn werk fris en spannend.”

Succesvol avontuur met Matroesjka

“Het maken van een eerste voorstelling vond ik wel heel erg spannend!” herinnert Lisa zich toen ze met het cabaretduo Matroesjka voor het eerst een avondvullende voorstelling speelde. Ze zat samen met Janneke op het Conservatorium. “We waren al een aantal jaar vriendinnen en besloten op een woensdagmiddag bij de lift om samen een Parade voorstelling te gaan maken. De grap is dat we nooit op de Parade gespeeld hebben, maar wel 8 jaar lang een succesvol duo zijn geweest! Ik denk dat wij in elkaar een bepaalde ambitie herkenden. We zaten op een zangopleiding, maar wilden allebei verder in het theater. Toen we aan de slag gingen, bleek het ontzettend goed te klikken. We zijn gewoon begonnen, hebben het wiel in het begin zelf uit moeten vinden, en zijn zo eigenlijk acht jaar lang doorgegaan.”

Het duo bleek zeker succesvol te zijn. In 2014 wonnen zij de Publieksprijs op het Amsterdams Kleinkunst Festival. “Dat was geweldig! Het is ontzettend spannend om aan zo’n festival mee te doen, want het kan zomaar betekenen dat je gezien wordt door theater impresariaten en echt een tournee in de theaters kunt maken. Het winnen van de publieksprijs was de kers op de taart: het is ontzettend belangrijk dat het publiek jou steunt natuurlijk! Het heeft vele deuren voor ons geopend en ik ben er nog steeds heel erg trots op dat we dat bereikt hebben.”

De eerste avondvullende voorstelling: Eeuwig Vlees

En dus, na het winnen van de Publieksprijs, ging de eerste avondvullende voorstelling van start. “Dat vond ik wel heel erg spannend! We hadden nog nooit een avondvullende voorstelling gemaakt. Voorheen waren onze optredens altijd maximaal een uur, dus dat was wel een grote stap. Omdat we vlak daarvoor de publieksprijs gewonnen hadden, kenden veel mensen ons nog niet. Elke avond was dus weer een introductie voor nieuwe mensen. Ik denk dat we heel trouw zijn gebleven aan waar wij voor stonden en wat wij wilden maken, en dat sloeg gelukkig aan. Veel mensen die bij de eerste voorstellingen van Eeuwig Vlees zijn komen kijken, hebben we later nog meermaals bij Brainwash teruggezien. En ze komen nu ook naar Extase, hoe cool is dat!?”

De tweede voorstelling: Brainwash

Een eerste succesvolle voorstelling was een feit voor Matroesjka. Op naar een volgende dus! Maar dan; “Brainwash begon vol goede moed,” zegt Lisa. “We hadden tenslotte al de ervaring van het maken van zo’n voorstelling. Maar toen gebeurde er iets naars: ik belandde in een zware depressie. Daarnaast had ik ook een burn-out en is in die periode voor het eerst gediagnosticeerd dat ik een angststoornis heb. Ik moest toen een aantal maanden stoppen met werken en de hele tournee afzeggen, inclusief de première in een uitverkochte Kleine Komedie. Het was een heel heftige tijd, maar gelukkig hebben we de voorstelling het seizoen daarna wel gewoon kunnen spelen, en zelfs meer dan 100 keer! Ik vind dat heel erg belangrijk dat tijdens Brainwash, en ook mijn huidige voorstelling Extase, persoonlijke issues naar voren zijn gekomen. Mijn angststoornis hoort bij mij, en humor is voor mij een belangrijke manier om het te relativeren en om mezelf beter te begrijpen. Ik heb het gevoel dat als je zelf eerlijk durft te zijn op het podium, dat het publiek zich ook meer voor je openstelt. Elk huisje heeft tenslotte zijn kruisje, want we hebben allemaal wel wat. Dat verbindt ons ook denk ik. Maar ik vind het ook belangrijk om mijn persoonlijke verhaal aan een groter verhaal te verbinden.”

Een grote beleving met Extase

Acht jaar heeft het succesvolle duo Matroesjka bestaan. Lisa kijkt er met enorm veel plezier op terug, met onvergetelijke herinneringen. “Ik was 22 toen Janneke en ik begonnen. Matroesjka was mijn eerste baan nadat ik van de Toneelschool afkwam. In die acht jaar groei je ontzettend naar elkaar toe en begin je ook steeds meer op elkaar te lijken. We hadden allebei het gevoel dat we meer op eigen benen wilden staan, dus dat we benieuwd waren naar de verhalen die we los van elkaar zouden vertellen. Dus toen hebben we de knoop doorgehakt om uit elkaar te gaan. Ik kijk met ontzettend veel liefde en trots terug op wat we samen gemaakt hebben, maar ik ben ook heel enthousiast over het nieuwe avontuur dat ik ben aangegaan. Bij Matroesjka maakte ik alles voor de eerste keer mee: meedoen aan een cabaretwedstrijd, voor het eerst een avondvullende voorstelling maken, voor het eerst in een talkshow als Pauw aanschuiven en mooie recensies in de krant krijgen. Die ervaringen koester ik en neem ik nu mee ter ondersteuning van mijn solocarrière.”

Daar staat ze dan; aan het begin van een geheel nieuw avontuur! © Anne van Zantwijk

En over dat nieuwe avontuur kan Lisa jou heel veel vertellen. “Extase is een muzikale cabaretvoorstelling over moed, angst en verzet. Met livemuziek! Ik ben nu wel solo, maar ik heb gelukkig wel twee geweldige muzikanten aan mijn zij die mij elke avond begeleiden. De voorstelling is een mix van stand-up comedy, bizarre typetjes, eerlijke verhalen en dikke elektronische beats. En er zit een zelfgeschreven Disneylied in. De kern van het verhaal is dat ik uit een hele heldhaftige familie kom, maar zelf een angststoornis heb. Ik zet mezelf tegenover mijn familieleden, vertel over hun dappere daden en over mijn eigen angsten. Dit alles natuurlijk op komische wijze. En ik stel de vraag: wat wordt mijn heldendaad? Wat ga ik doen om te kunnen leven ‘in de lijn der Loeb’s’?”

Zoals Lisa al zei vindt ze het heel belangrijk dat persoonlijke issues besproken kunnen worden en naar voren kunnen komen in een voorstelling. In Extase is dat dus ook het geval. “Extase is een heel persoonlijke voorstelling. Heel als in heel eerlijk en open en hopelijk ook taboedoorbrekend. Maar ik denk dat het verhaal ook voor iets groters staat. Wij leven in een angstige tijd, politici gebruiken angst om stemmen te winnen en conspiracy theories zijn gemeengoed geworden. Hoe ga je daarmee om? Vecht je of vlucht je? Hoe kom je in verzet? Waar strijd jij voor? Ik hoop dat mensen door mijn verhaal aangezet worden tot nadenken en dat ze de wereld een beetje beter begrijpen. Maar ik hoop vooral dat ze genieten van een avond vol humor en mooie muziek.”

De allereerste try-out

Al deze elementen kwamen voor het eerst naar voren op 18 september 2020. Toen vond in het Kennemer Theater in Beverwijk haar allereerst try-out plaats van de voorstelling Extase. “Van tevoren had ik gedacht dat ik het heel spannend zou vinden (ik heb tenslotte een angststoornis). Echter, toen het moment eenmaal daar was, heb ik er eigenlijk alleen maar van genoten! De eerste try-out kwam aan het einde van de zogenaamde montageweek. Dat is een week waarin je de voorstelling helemaal afmaakt, alles komt dan voor het eerst samen in het theater: muziek, licht, geluid, het script en het decor en de kostuums. Op maandag 14 september was de voorstelling nog niet helemaal af, we hebben nog veel dingen aangepast en erbij geschreven en op vrijdag 18 september stond er een volwaardige voorstelling. Daar ben ik heel erg trots op! En ik ben ontzettend blij en dankbaar dat ik een geweldig team van mensen om mij heen heb die mij begeleiden in dit proces!”

“Het is ook precies zoals ik had verwacht hoe het eruit zou komen te zien, want ik heb alles zelf bedacht! Ik vind het heel cool dat alle gekke ideeën die ik had nu ook echt tot leven zijn gekomen en dat het gewoon gelukt is. Dat komt ook door het geweldige team waarmee ik werk. Ik heb een ster-regisseur: Stephanie Louwrier, die alles tot een hoger plan weet te brengen en super goede ideeën heeft. Daarnaast heb ik ook nog een coach: Daria Bukvić, die mij vooral in het beginstadium heeft begeleid in het schrijven van het script. Maar het zijn mijn ideeën, mijn woorden, mijn gedachten en mijn muziek die de voorstelling vormen. Dat is echt een heel gaaf gevoel. En ik heb nu ook van de mogelijkheid gebruik gemaakt om allerlei dingen in de voorstelling te stoppen die ik zelf ontzettend leuk en spannend vind om te doen. Het is fysiek best een zware voorstelling. Ik beweeg veel, en ook qua zang zijn het uitdagende liedjes. Maar dat maakt het voor mij alleen maar nog leuker.”

Enthousiaste reacties

De mensen die de voorstelling Extase hebben bezocht zijn enorm onder de indruk. Lisa heeft in korte tijd al enorm veel positieve reacties gekregen op haar nieuwe voorstelling. “Ik krijg reacties zoals ik nog nooit heb meegemaakt! Omdat de theaters nu maar beperkt open zijn, kan ik na afloop niet de foyer in om nog met mensen na te praten. Iedereen moet zo snel mogelijk weer naar huis. Maar ik krijg na elk optreden wel een paar mooie berichten van mensen. Wat ik veel terugkrijg is dat mensen het dapper vinden dat ik zo open over mijn angststoornis durf te praten. Dat vind ik heel erg lief!”

Advies van Lisa voor beginnende theatermakers

Inmiddels heeft Lisa zoveel ervaring binnen theater. Ze zou iedereen met theaterambities kunnen voorzien van tips en adviezen. “Ga ervoor en maak wat jíj wilt maken,” adviseert Lisa. “Dat is echt het belangrijkste. De rest komt dan vanzelf wel. Natuurlijk, het is hard werken, en naast het feit dat je theatermaker bent heb je ook je eigen bedrijf met alles wat daarbij komt kijken (lang leve administratie) en moet je nadenken over kaartverkoop en social media. Maar, het belangrijkste is dat je een voorstelling maakt waar jij helemaal in gelooft en achter staat, en die je met veel plezier en passie kunt spelen. Dan weet het publiek je wel te vinden.

O, en minstens net zo belangrijk: verzamel de juiste mensen om je heen die jou adviseren en die jij vertrouwt. Die eerlijke kritiek durven te leveren, maar het ook tegen je zeggen als het goed is wat je maakt. Als je op een podium gaat staan, dan krijg je 1000 meningen. Dat hoort er nu eenmaal bij. Het is fijn als je dat weet te filteren en een groep mensen om je heen hebt die je blindelings vertrouwt.”

Tot slot is er nog één ding dat Lisa met jullie wilt delen. “Kom alsjeblieft naar het theater! Los van dat je natuurlijk naar mijn voorstelling Extase moet komen (grapje, je moet niks maar je bent van harte welkom) merk ik dat er nog veel angst is om naar het theater te gaan vanwege corona. Maar dat is echt niet nodig! De theaters spannen zich keihard in om alles zo veilig mogelijk te laten verlopen. Ook met maar 30 man in de zaal beloof ik dat als je naar Extase komt dat je dan een vlammend optreden te zien krijgt, met een lach en een traan, maar vooral met een lach. En een paar flauwe woordgrappen natuurlijk!”