Janna Handgraaf begon ooit op de PABO, en heeft een master Special Educational Needs gedaan. Dat is voor passend en speciaal onderwijs voor kinderen die problemen hebben of achterstand hebben opgelopen. Echter, ze wilde altijd al op scholen spelen. Hierdoor is ze theater gaan maken, want na 13 jaar voor de klas te hebben gestaan ging ze voor iets nieuws . Ze heeft onder andere de vooropleiding gedaan in Maastricht, en de opleiding Poppen- en objecttheater in Den Haag. © bovenstaande afbeelding Mekenkamp Fotografie.

Een talent om zelf voorstellingen en personages te creëren

Janna was al vroeg betrokken bij het spelen van personages. “Van kinds af aan was ik altijd al bezig met theater,” beaamt Janna. “Ik heb op ballet gezeten, dus er zat als kind altijd wel iets theatraals bij mij. In het dorp waar ik vroeger woonde had je een vossenjacht, en ik was altijd liever vos. Dan was je verkleed, en kon je een verhaal ervan maken. Daarnaast heb ik vroeger op een zangkoor gezeten en in musicals gespeeld op de middelbare school.

Zelf houd ik enorm van creëren. Hierdoor ben ik zelf dingen gaan maken. Op het moment dat dat gebeurt, het creëren, dan gaat zoiets bij mij ‘aan’ en ga ik niet meer ‘uit’. Nadat ik ben gestopt bij het onderwijs ben ik begonnen met een eigen theaterschool. Voorheen wist ik natuurlijk niet of het zou lopen zoals gehoopt, maar na vier jaar kan ik hardop zeggen ‘het loopt’!”

Janna haar specialisatie; poppentheater

‘Het loopt’, dat dat in elk geval duidelijk is! Naast haar eigen theaterschool kan Janna zich nog verder ontwikkelen op haar talent; verder gaan als poppenspeelster. “De laatste jaren ben ik bezig met poppentheater, en maak daarnaast maskeracts. Ik denk dat ik 14 jaar was dat ik een keer twee maskers had gemaakt, welke ik later gebruikte. Daarna besloot ik om met dat soort theatervoorstellingen verder te gaan. De poppen maak ik zelf in mijn atelier. Beeldend theater vind ik het leukste wat er is.”

Diverse inspiratiebronnen

Als het gaat om voorbeelden dan kan Janna er een heleboel opnoemen, en niet de minste! “Ooit heb ik de eer gehad om met Rieks Swarte te mogen werken. Hij is onder andere theatervormgever. Hij maakt de meest waanzinnige voorstellingen! Toen ik jong was heb ik een Jip & Janneke voorstelling van hem gezien, maar ook Tante Patent van Annie M.G. Schmidt. Het was is geweldig hoe hij dingen vormgeeft. Ook Servaes Nelissen vind ik een fantastische poppenspeler, acteur en mimer. Toen ik klein was zag ik een keer op TV Jozef van den Berg, die er inmiddels mee gestopt is. Frank Groothof vind ik ook fantastisch. Hij performde in zijn eentje een hele opera voor kinderen! Wellicht is mijn passie als poppenspeelster daar begonnen, want in de schouwburg speelde hij in zijn eentje een heel dorp. Alle personages (poppen) had hij dan op een stok zitten. Al deze inspiraties maakte al heel gauw dat ik zoiets ook wilde doen, deze vorm van beeldend performen. Inspiratie genoeg!”

“De poppen zeggen eigenlijk niks terug als ik niks zeg”

Hoe breng je fictieve personages tot ‘leven?’ Het is een speciale methode van theater maken, maar wel een methode die Janna op een prachtige manier kan performen en vertellen. “Ja, wat kan ik zeggen. De poppen zeggen eigenlijk niks terug als ik niks zeg,” lacht Janna. “Ik vind het enorm leuk om diverse soorten personages te creëren. Een voorbeeld daarvan is De Oma’s. Dat zijn twee typetjes, maar één daarvan is solo gegaan waardoor ik nu in mijn eentje met een maskeract ben verdergegaan. Het is gebaseerd op mijn oma. Momenteel tour ik met de voorstelling Mia en Mannetje rond. Zelf speel ik Mia, en Mannetje speel ik dan als pop. Deze voorstelling heb ik volledig zelf bedacht. Echter, een school had mij wel de opdracht gegeven om uit een thema te kiezen. Ik kon daarbij zelfs kiezen welk thema dat zou zijn. Ik koos het thema water. Dus de voorstelling Mia en Mannetje heeft iets met het thema water. Met deze voorstelling ga ik langs scholen en stond ik afgelopen zomer op de Parade in Utrecht. Het is een korte voorstelling welke gespeeld kan worden in combinatie met een dramales voor de klas en groepen die gaan kijken.

Acht jaar heb ik op een basisschool gewerkt. Op een gegeven moment mocht ik daar dramalessen geven, aangezien ik vakspecialist drama ben geworden. Nadat ik was gestopt dacht ik eraan om mijn eigen theaterschool te beginnen. De naam Wat een drama is spontaan tot stand gekomen. Als een kind op school langskwam met een kaart of omdat hij zijn gebroken arm wilde laten zien, dan schreef ik daar op ‘Wat een drama!’ Die naam was eigenlijk heel toepasselijk voor mijn eigen school, aangezien ik dramalessen gaf en zo’n gebroken arm echt een dramageval is. Inmiddels bestaan wij vier jaar, maar belangrijker; binnenkort mogen wij weer voorstellingen geven! Daarbij, wij mogen nu ook een tweede voorstelling op dezelfde middag geven. Ik kan niet wachten!”

Belangrijke adviezen aan leerlingen

Wat is belangrijk om leerlingen voor advies te geven? Janna weet dat wel. “Wat ik anderen qua advies graag meegeef is om vooral plezier te hebben in het performen, en alles wat daarbij hoort. Natuurlijk is het fijn als je iets leert, en mijn leerlingen leren genoeg. Elkaar helpen vind ik heel belangrijk. Zelf begin ik mijn dramalessen met de uitspraak ‘wat wij gaan doen is niet echt, wij doen alsof’. Dat helpt de kinderen om te denken dat zij een rol spelen, en zodra er gelachen wordt vragen wij de andere kinderen of zij om iemand lachen of uitlachen. Altijd wordt er gelachen om het personage wat iemand speelt, dus plezier hebben en het principe van lachen begrijpen vind ik hele belangrijke elementen. Dat geef ik mijn leerlingen altijd mee.”

Verdere doelstellingen

Wat hiermee duidelijk is, is dat Janna op een prachtige manier poppen tot leven kan roepen. Mooi, vooral als je nagaat wat daar zoal voor nodig is qua talent. Toch ziet Janna het zitten om meer te willen bereiken. Nieuwe uitdagingen, en meer bereik. “Wat ik graag nog eens zou willen is dat ik mij zou aansluiten bij een gezelschap, of bij een impresariaat zodat ik nog meer kinderen kan bereiken. Als ik mij aan kan sluiten bij een gezelschap kan ik nog veel andere dingen leren en meemaken. Ik zou ook wel weer een regisseur naast mij willen hebben die een bestaand stuk heeft gecreëerd, zodat ik weer met mensen om mij heen kan spelen.”