Marieke Heerema is een naam die niet snel vergeten wordt. Als regisseur rekt en vervormt ze de werkelijkheid, totdat het publiek zich plotseling in een nieuw universum bevindt. Met een unieke visuele stijl en een speelse, maar diepzinnige blik op de wereld, is Marieke een fantastische theatermaker van deze tijd. Foto: Hanna Radstake

Een alternatief universum van kleuren en filosofie

In haar voorstellingen creëert Marieke dystopische en sciencefictionachtige scenario’s. “Stel je voor dat er nu een deur is waar je even doorheen kunt stappen om deze wereld te verlaten als je er even geen zin meer in hebt,” vertelt ze. Die speelse, speculatieve kijk op de realiteit kenmerkt haar werk: een combinatie van filosofische bespiegelingen en visuele pracht, die doet denken aan een aflevering van Black Mirror in een snoepkleurige droomwereld.

Haar passie voor theater ontstond al vroeg. “Theater maak ik al mijn hele leven. Ik weet niet beter,” zegt ze. Na de toneelacademie in Amsterdam volgde ze een master in Maastricht, waarna haar artistieke blik alleen maar breder en gedurfder werd. Haar fascinatie voor het absurde zit diep: “Vroeger dacht ik altijd dat mensen een mensenpak aandeden voordat ze naar buiten gingen. Dat iedereen een rits dichtdoet en denkt: ‘ik speel vandaag papa Bas, of ik speel vandaag klusjesman Theo.’” Dit soort perspectieven vormen de basis van haar werk, waardoor haar voorstellingen meer zijn dan enkel entertainment; ze nodigen uit tot reflectie en het heroverwegen van wat we als normaal beschouwen.

De ongeziene figuren van de samenleving

Marieke richt zich in haar werk vaak op de figuren die over het hoofd worden gezien. “Wie hebben we over het hoofd gezien? Wie zijn we vergeten in de samenleving?” vraagt ze zich af. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in haar voorstelling over een seksrobotbordeel, waarin de robots op een ping-geluid naar achteren verdwijnen om hun werk te doen. “Je moet erom lachen, maar tegelijkertijd denk je: dit is eigenlijk helemaal niet chill.” Die spanning tussen humor en ongemak maakt haar werk zo krachtig.

Toch is Marieke subtiel in haar aanpak. “Ik probeer geen expliciet maatschappelijk of activistisch antwoord te geven, maar eerder thema’s aan te raken.” Haar werk dwingt geen mening op, maar opent deuren naar discussie en introspectie. Het publiek loopt een voorstelling uit en denkt misschien in eerste instantie: ‘Dit ging helemaal niet over mij.’ Maar onder het genot van een biertje vallen de puzzelstukjes in elkaar: “Ah ja, misschien ging dit toch meer over mij dan ik dacht.”

Wat hoopt Marieke dat mensen meenemen uit haar voorstellingen? “Dat ze geraakt worden,” zegt ze. Haar universums mogen dan absurd zijn, ze spiegelen altijd iets van onze realiteit. “Ik wil dat mensen na mijn voorstelling de zaal uitlopen en denken: de wereld waarin wij ons met z'n allen begeven is ook raar. Dat je naar buiten loopt en geïntrigeerd wordt door een boom. En dat je daar verbaasd en nieuwsgierig naar blijft kijken.”

Foto: Wytze de Vries

Op het snijvlak van performancekunst en beeldende kunst

Marieke werkt regelmatig samen met diverse kunstenaars, waaronder mimeacteurs. "Mime is een vorm van theater waarin de maker zijn lichaam gebruikt om een verhaal te vertellen," legt ze uit. "Het lichaam is het instrument; mimespelers hebben een sterk gevoel voor ritme – zowel in hun eigen bewegingen als in relatie tot de ruimte, andere lichamen en zelfs het tempo van tekst." Dit diepe lichaamsbewustzijn draagt bij aan een unieke en persoonlijke stijl.

De Vraag die blijft hangen

Een vraag die vaak terugkeert in Mariekes werk is: hoe blijven we mens in een wereld die steeds meer ontglipt? “Voor mij draait het vooral om het gesprek achteraf,” zegt ze. “Ik heb niet het antwoord. Maar in elk gesprek ontmoet je ook weer jezelf.” Haar voorstellingen zijn geen statements, maar open vragen die het publiek uitnodigen om verder te denken, te voelen en te ervaren.